เมื่อ AI ไม่ใช่อนาคต แต่เป็น "ตอนนี้"
จาก ChatGPT ของ OpenAI, Gemini ของ Google ไปจนถึงระบบปัญญาประดิษฐ์ในจีนอย่าง Baidu Ernie หรือ Tencent Hunyuan – โลกกำลังหมุนเร็วด้วย AI อย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน หลายประเทศเริ่มปรับตัวแล้ว บางแห่งไปไกลถึงขั้นออกกฎหมายควบคุม AI หรือใช้ AI เป็นเครื่องมือบริหารรัฐ แต่ประเทศไทย... อยู่ตรงไหน?
เราเห็นอะไรจากประเทศอื่น?
-
สหภาพยุโรป มีการออก “AI Act” เพื่อกำหนดกรอบจริยธรรมและการใช้งาน AI อย่างเป็นทางการ
-
สิงคโปร์ ลงทุนในการศึกษาและฝึกอบรม AI ตั้งแต่ระดับมัธยมถึงอุดมศึกษา พร้อมสร้าง Sandbox สำหรับทดสอบ AI ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
-
จีน ใช้ AI เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการเมือง เช่น การจัดการจราจร การเฝ้าระวังภัย และการวิเคราะห์แนวโน้มเศรษฐกิจ
ประเทศเหล่านี้ไม่ได้มอง AI เป็นแค่เครื่องมือไฮเทค แต่คือ "โครงสร้างพื้นฐานใหม่" ที่ต้องลงมืออย่างจริงจัง
แล้วรัฐบาลไทยกำลังทำอะไร?
เท่าที่เห็นชัดเจน มีการจัดตั้ง “คณะกรรมการส่งเสริม AI แห่งชาติ” และแผนยุทธศาสตร์ AI แห่งชาติไทย แต่จนถึงตอนนี้ การเคลื่อนไหวยังจำกัดอยู่ในระดับเอกสารหรือเวทีสัมมนา มากกว่าการนำไปใช้อย่างเป็นรูปธรรมในระบบราชการ ระบบเศรษฐกิจ หรือการศึกษา
ภาครัฐยังไม่มีระบบสนับสนุนอย่างจริงจังสำหรับ:
-
การฝึกอบรม AI ให้กับประชาชนทั่วไป
-
การนำ AI มาใช้ในระบบราชการเพื่อเพิ่มความโปร่งใส
-
การคุ้มครองข้อมูลจากการใช้ AI อย่างไม่เหมาะสม
ผลกระทบของความล่าช้านี้คืออะไร?
-
ประชาชนกลายเป็นผู้บริโภค AI จากต่างชาติ
คนไทยใช้ ChatGPT แต่ไม่สามารถพัฒนา GPT ของตัวเองได้ เพราะขาดการสนับสนุนด้านโครงสร้างพื้นฐาน -
เยาวชนไทยตามหลังในตลาดแรงงานยุคใหม่
หากหลักสูตรในโรงเรียนไม่เปลี่ยน เด็กไทยจะกลายเป็นแรงงานที่ไม่สอดคล้องกับโลกการทำงานที่มี AI อยู่ทุกที่ -
ผู้ประกอบการไทยต้องแข่งในสนามที่ไม่เท่าเทียม
Startup ไทยต้องใช้เครื่องมือจากต่างประเทศ ซึ่งอาจมีต้นทุนสูงและขาดความยืดหยุ่นเมื่อเทียบกับประเทศที่สนับสนุนอุตสาหกรรม AI ในประเทศตนเอง
ถึงเวลาเปลี่ยนมุมมองจาก “เสพเทค” เป็น “สร้างเทค”
AI ไม่ใช่แค่เรื่องของบริษัทยักษ์ใหญ่ หรือวงการวิทยาศาสตร์ แต่มันเป็น “โครงสร้างพื้นฐานใหม่” ที่จะกลายเป็นปัจจัยสี่ของการพัฒนาในศตวรรษนี้ ไม่ต่างจากไฟฟ้าในยุคอุตสาหกรรม
คำถามสำคัญคือ: เราจะปล่อยให้คนไทยเป็นแค่ผู้ใช้งาน โดยไม่สร้างอะไรเป็นของตัวเองเลยหรือ?
หยุดถามว่า AI จะมาแย่งงานไหม แล้วเริ่มถามว่า “รัฐบาลไทยจะลงมือทำอะไรได้บ้าง?”
โอกาสของประเทศไม่ได้อยู่ที่การมีเทคโนโลยีล้ำหน้าเท่านั้น แต่อยู่ที่การกล้าลงมือสร้างระบบที่เอื้อให้ประชาชนใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีนั้นอย่างเท่าเทียม
บางทีสิ่งที่หายไปในโลกของ AI… อาจไม่ใช่โค้ด หรือเทคโนโลยี แต่มือของรัฐบาลที่ยังไม่กล้ายื่นเข้ามาจับอนาคต
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- AI Act (European Union) – eur-lex.europa.eu
- Singapore National AI Strategy – smartnation.gov.sg
- ยุทธศาสตร์ปัญญาประดิษฐ์แห่งชาติ พ.ศ. 2565–2570 – สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (DEPA)
