รัฐสวัสดิการในยุโรปคืออะไร? ต่างจากไทยอย่างไร

รัฐสวัสดิการในยุโรปคืออะไร ต่างจากไทยอย่างไร?

เกริ่น (Hook)

เคยสงสัยไหมว่าทำไมบางประเทศในยุโรป คนตกงานยังมีเงินใช้ คนป่วยไม่ต้องควักเงินเอง? สิ่งเหล่านี้เรียกว่า “รัฐสวัสดิการ” ซึ่งเป็นระบบที่ช่วยให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตดี แม้จะไม่มีรายได้ช่วงหนึ่ง แล้วแบบนี้ไทยเรามีหรือยัง? ต่างกันตรงไหน? มาหาคำตอบแบบเข้าใจง่าย ๆ กันเลยครับ

รัฐสวัสดิการคืออะไร?

รัฐสวัสดิการ (Welfare State) คือแนวคิดที่รัฐมีหน้าที่ดูแลประชาชนตั้งแต่เกิดจนตาย เช่น

• การศึกษาฟรี
• บริการสาธารณสุขฟรีหรือราคาถูก
• เงินช่วยเหลือคนตกงาน ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก หรือผู้พิการ
• ที่อยู่อาศัยราคาถูก
• การลาคลอดแบบมีเงินเดือน

ตัวอย่างประเทศในยุโรปที่ใช้ระบบนี้เต็มรูปแบบ:

• สวีเดน นอร์เวย์ เดนมาร์ก: มีทั้งภาษีสูงและบริการรัฐที่ครอบคลุมมาก
• เยอรมนี ฝรั่งเศส: รัฐร่วมมือกับเอกชนในบางด้าน แต่ยังเน้นดูแลคนทุกกลุ่ม

แล้วประเทศไทยมีรัฐสวัสดิการไหม?

ไทยมี “รัฐสวัสดิการแบบจำกัด” หรือ Welfare Limited ซึ่งเน้นช่วยเหลือเฉพาะกลุ่ม เช่น:

• บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ (บัตรคนจน)
• เบี้ยผู้สูงอายุ
• ประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง)
• กองทุนประกันสังคม (เฉพาะคนทำงานประจำ)

ความแตกต่างหลัก ๆ คือ:

• ยุโรป: ทุกคนได้รับสิทธิเท่ากันตามสิทธิพลเมือง
• ไทย: ต้อง “ลงทะเบียน” ก่อนจึงจะได้รับ และอาจได้ไม่เท่ากัน

ข้อดีและข้อเสียของรัฐสวัสดิการแบบยุโรป

ข้อดี:

• ลดความเหลื่อมล้ำในสังคม
• ทำให้ประชาชนมั่นใจในอนาคต
• ส่งเสริมเศรษฐกิจระยะยาว

ข้อเสีย:

• ภาษีสูงมาก (บางประเทศเก็บภาษีรายได้ 40–60%)
• รัฐต้องบริหารจัดการเก่ง ไม่งั้นเสี่ยงขาดดุล

รัฐสวัสดิการ=ความมั่นคงร่วมกัน

รัฐสวัสดิการคือแนวทางหนึ่งในการสร้าง “ความมั่นคงร่วมกัน” ในสังคม ไม่ใช่แค่ช่วยเหลือ แต่สร้างโอกาสให้คนทุกคนมีชีวิตที่ดีขึ้น หากไทยต้องการเดินไปทางเดียวกัน อาจต้องเริ่มตั้งคำถามว่า "เรากล้าจ่ายภาษีเพิ่ม เพื่อให้ทุกคนอยู่ดีกินดีขึ้นหรือยัง?"

"บางครั้งการหยุด ก็เป็นการเริ่มต้นใหม่ในอีกแบบ"
— การหยุดมองแค่ตัวเอง อาจเป็นจุดเริ่มของสังคมที่เท่าเทียม

แหล่งอ้างอิง (Reference)

European Commission – Social Protection and Inclusion
https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=750

แหล่งข้อมูลอย่างเป็นทางการเกี่ยวกับนโยบายรัฐสวัสดิการของประเทศในสหภาพยุโรป

OECD – Social Expenditure Database (SOCX)
https://www.oecd.org/social/expenditure.htm

ข้อมูลเปรียบเทียบรายจ่ายด้านสวัสดิการสังคมในแต่ละประเทศ รวมถึงยุโรปและไทย

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.)
รายงานแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13
https://www.nesdc.go.th/ewt_news.php?nid=12700

อธิบายแนวทางการพัฒนาระบบสวัสดิการในประเทศไทย

UNDP Thailand – รายงานพัฒนามนุษย์ประเทศไทย
https://www.th.undp.org

รายงานเกี่ยวกับความเหลื่อมล้ำและความคืบหน้าด้านรัฐสวัสดิการไทย