ตัวเลข GDP โต — แต่เงินในกระเป๋าคนตัวเล็กลด

ปรากฏการณ์: GDP ขึ้น แต่คนธรรมดากลับแย่ลง

GDP หรือผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ เป็นตัวชี้วัดที่มักใช้เพื่อบอกว่า "เศรษฐกิจดีหรือไม่" แต่ในช่วงหลัง ๆ เราเห็นตัวเลขที่บอกว่าเศรษฐกิจโตขึ้น พร้อมกับยอดส่งออกดีขึ้น การท่องเที่ยวฟื้นตัว และการลงทุนจากต่างประเทศกลับมา แต่ในขณะเดียวกัน ค่าแรงขั้นต่ำยังแทบไม่ขยับ ราคาของกินของใช้กลับพุ่งขึ้น และหลายครัวเรือนต้องดิ้นรนกับหนี้สินที่สูงขึ้นเรื่อย ๆ

เมื่อคำว่า “โต” ไม่ได้แปลว่า “ทั่วถึง”

สิ่งที่ซ่อนอยู่หลังตัวเลข GDP คือโครงสร้างของการเติบโตว่าใครได้ประโยชน์บ้าง ซึ่งในหลายกรณีคือ “กลุ่มทุนขนาดใหญ่” ที่มีศักยภาพในการลงทุนและเข้าถึงแหล่งทุน

สาเหตุ: ทำไมเศรษฐกิจโตแต่คนส่วนใหญ่ไม่รู้สึก

1. ความเหลื่อมล้ำเชิงโครงสร้าง

ความมั่งคั่งในระบบเศรษฐกิจไม่กระจายอย่างเท่าเทียม กลุ่มทุนใหญ่สามารถเข้าถึงแหล่งเงินราคาถูก เทคโนโลยี และช่องทางการตลาดทั่วโลก ขณะที่แรงงานและธุรกิจรายย่อยยังคงติดอยู่กับข้อจำกัดเดิม ๆ

2. ค่าครองชีพสูงแต่รายได้ไม่ตาม

ราคาสินค้าจำเป็น เช่น อาหาร พลังงาน และการเดินทาง ปรับตัวขึ้นเร็วมาก โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ ขณะที่รายได้ต่อเดือนแทบไม่เปลี่ยน

3. การวัดที่มองไม่เห็นชีวิตจริง

GDP ไม่รวม “ความสุข” หรือ “คุณภาพชีวิต” ของประชาชน ไม่สะท้อนหนี้ครัวเรือน สุขภาพจิต หรือเวลาที่เสียไปกับการเดินทางและทำงานเกินชั่วโมง

ผลกระทบ: คนธรรมดาต้องรัดเข็มขัด แม้ประเทศจะดูดีบนกระดาษ

หนี้ครัวเรือนพุ่ง

คนจำนวนมากต้องกู้เงินเพื่อใช้จ่ายประจำวัน ไม่ใช่แค่เพื่อการลงทุนหรือฉุกเฉิน ส่งผลให้หนี้สะสมต่อเนื่องและกลายเป็นภาระระยะยาว

แรงงานไม่มีอำนาจต่อรอง

เมื่อค่าจ้างไม่สัมพันธ์กับราคาสินค้า การมี “งานทำ” ไม่ได้แปลว่ามี “คุณภาพชีวิตที่ดี” แรงงานหลายคนต้องทำงานมากกว่า 1 ที่ เพื่อให้พออยู่รอด

ความเครียดสะสมในสังคม

ความรู้สึกว่า “ชีวิตไม่ดีขึ้น” แม้ตัวเลขประเทศจะดีขึ้น ก่อให้เกิดภาวะเครียด ความไม่พอใจ และช่องว่างความเข้าใจระหว่างชนชั้น

ทางออก: ถึงเวลาทบทวนว่าความเจริญคืออะไร

ปรับเครื่องมือวัดเศรษฐกิจ

หลายประเทศเริ่มใช้ตัวชี้วัดอื่นควบคู่กับ GDP เช่น GNH (Gross National Happiness) หรือดัชนีคุณภาพชีวิต เพื่อให้เห็นมิติของ “ความเป็นอยู่จริง” มากขึ้น

กระจายโอกาสในการเติบโต

สนับสนุน SME, ส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน และยกระดับทักษะแรงงานให้พร้อมกับโลกใหม่ ไม่ปล่อยให้แค่กลุ่มทุนใหญ่โตเพียงฝ่ายเดียว

ปฏิรูปนโยบายเศรษฐกิจแบบยั่งยืน

การเติบโตทางเศรษฐกิจต้องมีฐานจากความเป็นธรรม เช่น ระบบภาษีก้าวหน้า สวัสดิการที่ช่วยลดภาระพื้นฐาน และนโยบายที่ฟังเสียงของคนทำงานจริง

แม้ตัวเลข GDP จะดูดีในรายงาน แต่ถ้าเงินในกระเป๋าของคนส่วนใหญ่ยังบางลงทุกวัน เราคงต้องตั้งคำถามใหม่ว่า "เราต้องการเศรษฐกิจแบบไหน?" — ที่โตเฉพาะบนกราฟ หรือโตไปพร้อม ๆ กับคนทั้งประเทศ