เวลาเราดูข่าวการเมืองแล้วรู้สึกว่า “ทำไมมันสลับข้างง่ายจัง?” หรือ “อำนาจเปลี่ยนมือบ่อยเหลือเกิน” คำถามหนึ่งที่ผุดขึ้นมาในใจของใครหลายคนคือ: แล้วประชาชนอยู่ตรงไหนในเกมนี้?
ระบบประชาธิปไตยที่แท้จริงควรมีประชาชนเป็นศูนย์กลาง แต่ในหลายครั้ง เรากลับเห็นอำนาจถูกรวบ ย้าย หรือแม้กระทั่งกระจายแบบไร้ทิศทาง ไม่ว่าจะเป็นระหว่างฝ่ายบริหาร นิติบัญญัติ หรือองค์กรอิสระ
สิ่งที่น่าสนใจคือ เมื่อมีการเปลี่ยนผ่านอำนาจ ประชาชนมักจะกลายเป็น "คนดู" มากกว่า "ผู้เล่น" แม้จะมีสิทธิเลือกตั้ง แต่ก็มีคำถามว่า สิทธิแค่นั้นเพียงพอหรือไม่ในการมีส่วนร่วมจริง ๆ?
การมีส่วนร่วมไม่ได้จบแค่การหย่อนบัตรเลือกตั้ง แต่หมายถึงการติดตาม ตรวจสอบ และตั้งคำถามต่อกลไกอำนาจในทุกระดับ ทั้งการมีส่วนร่วมผ่านชุมชน การแสดงความเห็นอย่างสร้างสรรค์ หรือการใช้สิทธิทางกฎหมายในการคัดค้านอย่างสงบ
การโยกย้ายอำนาจไม่ใช่เรื่องแปลกในระบอบประชาธิปไตยที่เปิดกว้าง แต่อยู่ที่ว่า “ประชาชนยังเป็นศูนย์กลางอยู่ไหม?” เพราะถ้าเสียงของประชาชนเบาลงเมื่อใด โครงสร้างก็เริ่มโยกคลอน และเมื่อถึงจุดนั้น "อำนาจ" ก็อาจกลายเป็นของใครก็ได้ที่เสียงดังกว่า
ทุกครั้งที่อำนาจเคลื่อนไหว ลองถามตัวเองว่า “เรายังอยู่ในสมการนี้ไหม?” ถ้ายัง เราต้องทำให้เสียงของเราชัดขึ้น... ไม่ใช่ดังขึ้น แต่ชัดขึ้น
เครดิตข้อมูล: เนื้อหาอ้างอิงจากแนวคิดเรื่อง “ประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม” (Participatory Democracy) และหลักการตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจของระบบประชาธิปไตยในเชิงทฤษฎีจากงานของ [Robert Dahl และ John Dewey]
