"ตึก ส.ต.ง. ถล่ม" บทเรียนจากแผ่นดินไหว ที่สั่นสะเทือนมากกว่าพื้นดิน

เหตุการณ์ อาคารสำนักงานเก่าของสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (ส.ต.ง.) ถล่ม จากแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นในภาคเหนือของประเทศไทย ได้กลายเป็นเหตุการณ์ที่สะเทือนสังคม แม้ไม่มีผู้บาดเจ็บหรือเสียชีวิต แต่เหตุการณ์นี้ได้จุดประเด็นสังคมหลายด้าน ทั้งเรื่องมาตรฐานความปลอดภัยของอาคาร การบริหารจัดการทรัพย์สินของรัฐ และการรับมือภัยพิบัติในประเทศที่เคยถูกมองว่า “ปลอดภัยจากแผ่นดินไหว”

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น:

• เกิดแผ่นดินไหวที่มีแรงสั่นสะเทือนรับรู้ได้ในหลายจังหวัดภาคเหนือ

• อาคารเก่า สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (ส.ต.ง.) ซึ่งไม่ได้ใช้งานแล้ว และอยู่ในสภาพทรุดโทรม เกิดการถล่มบางส่วน

• ไม่มีผู้ได้รับอันตราย แต่พื้นที่โดยรอบได้รับผลกระทบและทำให้เกิดคำถามในวงกว้างต่อความปลอดภัยของอาคารเก่า โดยเฉพาะทรัพย์สินราชการ

บทเรียนที่เราได้จากเหตุการณ์นี้

1. อาคารราชการเก่า = ระเบิดเวลาที่ซ่อนอยู่

หลายอาคารของรัฐที่มีอายุการใช้งานยาวนาน ไม่ได้รับการบำรุงซ่อมแซม หรืออยู่ในสถานะ "ไม่ได้ใช้งานแต่ยังไม่รื้อถอน" สิ่งเหล่านี้อาจกลายเป็นภัยแฝงได้ทุกเมื่อ หากเกิดเหตุธรรมชาติหรือแม้แต่แค่ฝนตกหนักหรือดินทรุด

2. แผ่นดินไหวไม่ใช่เรื่องของประเทศอื่นอีกต่อไป

ประเทศไทยแม้จะไม่ได้อยู่บนแนวรอยเลื่อนหลักของโลก แต่มี รอยเลื่อนย่อยที่ยังมีพลัง กระจายอยู่หลายจุด โดยเฉพาะในภาคเหนือ เหตุการณ์นี้แสดงให้เห็นว่า "ความประมาท" อาจนำไปสู่ความสูญเสียได้จริง

3. การจัดการทรัพย์สินของรัฐควรถูกตรวจสอบจริงจัง

ตึก ส.ต.ง. เป็นอาคารของหน่วยงานที่ทำหน้าที่ ตรวจสอบการใช้จ่ายเงินแผ่นดิน แต่ตัวอาคารเองกลับถล่มลงจากการละเลย บ่งชี้ถึง ความย้อนแย้ง และทำให้สังคมตั้งคำถามต่อ ความรับผิดชอบในการบริหารทรัพย์สินราชการ

4. แผนรับมือภัยพิบัติต้องมี ไม่ใช่แค่กระดาษ

องค์กรรัฐและเอกชนจำนวนมากยังไม่มีแผนรับมือแผ่นดินไหวอย่างเป็นรูปธรรม เช่น จุดรวมพล ระบบเตือนภัย หรือการซ้อมแผนฉุกเฉินอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งอาจนำไปสู่ความสูญเสียที่เลี่ยงได้หากเกิดเหตุการณ์จริง

5. ความโปร่งใสต้องไม่ใช่แค่คำพูด

หลังเกิดเหตุ มีการเรียกร้องให้ตรวจสอบ งบประมาณที่ใช้สร้างและดูแลอาคารในอดีต ว่ามีความโปร่งใสหรือไม่ เพราะหลายอาคารที่ถล่มหรือทรุดตัวมักเกี่ยวข้องกับงบจำนวนมากแต่ไม่คงทน ความโปร่งใสจึงต้องเริ่มจากสิ่งที่ "จับต้องได้" อย่างอาคารและสาธารณูปโภค

เสียงสะท้อนจากสังคม

• “เป็นอาคารของหน่วยงานตรวจสอบงบประมาณ แต่กลับไม่ตรวจสอบอาคารตัวเองให้ปลอดภัย”

• “แค่แผ่นดินไหวเล็กๆ ยังทำให้ตึกถล่ม แล้วถ้าเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงจริง จะเกิดอะไรขึ้น?”

• “ประเทศไทยต้องยกระดับมาตรฐานอาคาร และไม่ควรใช้วิธี ‘รอพัง’ แล้วค่อยซ่อม”

สรุปส่งท้าย: อย่ารอให้เกิดเหตุซ้ำ

เหตุการณ์นี้คือ “เสียงเตือนจากธรรมชาติ” และ “เสียงสะท้อนจากระบบราชการ” ที่ไม่ควรถูกมองข้าม ถึงเวลาแล้วที่ภาครัฐต้องจริงจังกับมาตรฐานความปลอดภัยอาคารราชการ การจัดการทรัพย์สินที่ไม่มีการใช้งาน และแผนรับมือภัยพิบัติที่ไม่ใช่แค่เอกสารในแฟ้ม

เพราะสิ่งที่ถล่ม ไม่ใช่แค่ "ตึก" แต่คือ "ความมั่นใจของประชาชน" ด้วยเช่นกัน