ปรากฏการณ์: GDP ไทยโตต่ำ แต่ดิจิทัลกลับโตสวน
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ตัวเลข GDP ของไทยแสดงให้เห็นถึงแนวโน้มที่ “โตน้อยลง” แม้ภาคบริการและการท่องเที่ยวจะเริ่มฟื้นตัว แต่ก็ยังไม่เพียงพอจะฉุดภาพรวมเศรษฐกิจให้กระเตื้องอย่างเด่นชัด แต่ท่ามกลางการชะลอตัวนี้ กลับมีอุตสาหกรรมหนึ่งที่ยัง “โตสวนกระแส” อย่างเห็นได้ชัด — นั่นคือ เศรษฐกิจดิจิทัล (Digital Economy)
ข้อมูลจาก ETDA ปีล่าสุด
ระบุว่าเศรษฐกิจดิจิทัลของไทยมีสัดส่วนเกือบ 20% ของ GDP และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี โดยเฉพาะในภาค e-Commerce, Digital Content, และการจ้างงานผ่านแพลตฟอร์ม
สาเหตุ: ทำไมดิจิทัลถึงยังไปต่อได้
1. พฤติกรรมคนเปลี่ยนเร็วกว่าโครงสร้างรัฐ
เมื่อคนไทยใช้มือถือเป็นทุกอย่าง ตั้งแต่ซื้อของ จ่ายบิล ไปจนถึงเรียนหนังสือ พฤติกรรมที่เคยเป็น “ทางเลือก” กลายเป็น “มาตรฐาน” ภายในเวลาไม่กี่ปี
2. อินฟราสตรักเจอร์ดิจิทัลเริ่มแทรกซึม
แม้ระบบพื้นฐานของรัฐจะยังไม่ทั่วถึง แต่เอกชนไทยจำนวนมาก — โดยเฉพาะสตาร์ทอัป — เริ่มเข้ามาเติมเต็มช่องว่าง สร้างบริการใหม่ ๆ ที่เร็วกว่า ถูกกว่า และตรงจุดกว่า
3. โลกบีบให้เราต้องเปลี่ยน
แรงกดดันจากการค้าโลก, เทคโนโลยี AI, และ Web3 ทำให้ภาคธุรกิจไทยเริ่มเห็นว่า ถ้าไม่ขยับตอนนี้ วันหนึ่งจะไม่เหลือเวทีให้เล่นเลยก็ได้
ผลกระทบ: โตเร็ว แต่ความเหลื่อมล้ำยิ่งชัด
เศรษฐกิจดิจิทัลสร้างโอกาสให้คนไทยบางกลุ่มอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ที่มีทักษะด้านเทคโนโลยี แต่ในอีกด้านหนึ่งก็สร้าง "กำแพง" ให้กับคนที่ไม่มีเครื่องมือหรือความรู้พอจะตามทัน
Digital Divide ที่ใหญ่ขึ้น
เด็กต่างจังหวัดหลายคนยังขาดโอกาสในการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตความเร็วสูง หรือเครื่องมือในการเรียนรู้ เช่น แท็บเล็ต คอมพิวเตอร์ หรือแม้แต่พื้นที่อ่านหนังสือที่เงียบ
คนรุ่นพ่อแม่ปรับตัวยาก
แรงงานสูงวัยจำนวนมากไม่มีทักษะดิจิทัลเพียงพอ ส่งผลให้ถูกทิ้งไว้เบื้องหลังแม้จะมีประสบการณ์มากก็ตาม
ทางออก: ขับเคลื่อนดิจิทัลแบบไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
การพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัลของไทยจะยั่งยืนได้ ก็ต่อเมื่อเราออกแบบระบบที่ไม่ใช่แค่โต แต่ “โตไปด้วยกัน”
1. ยกระดับ Digital Literacy
รัฐควรมีโครงการฝึกอบรมทักษะดิจิทัลระดับชุมชน โดยจับมือกับองค์กรท้องถิ่น โรงเรียน และห้องสมุด
2. ส่งเสริมการสร้างแพลตฟอร์มของไทย
แทนที่จะเป็นเพียงผู้บริโภค ควรเร่งพัฒนาแพลตฟอร์มท้องถิ่น เช่น Social Commerce, EdTech หรือบริการรัฐบนแอปที่เข้าใจพฤติกรรมคนไทยจริง ๆ
3. ออกแบบนโยบายแบบ “ข้อมูลเป็นสิทธิ์”
กฎหมายเกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคลควรถูกออกแบบโดยให้ประชาชนมีอำนาจจัดการข้อมูลของตัวเอง ไม่ใช่ให้บริษัทใหญ่เป็นฝ่ายกำหนดทุกอย่าง
เศรษฐกิจดิจิทัลคือโอกาสที่จับต้องได้จริง แต่หากเรามองเพียงแค่ "โต" โดยไม่สนใจว่าใคร "ตกหล่น" ก็อาจสร้างสังคมที่เต็มไปด้วยคนที่อยู่ไม่รอดทั้งที่ประเทศดูเหมือนกำลังไปได้ดี
บางที... การเดินหน้าทางเศรษฐกิจ อาจต้องเริ่มจากการหันหลังกลับไปดูว่า “ใครยังเดินไม่ทันเรา”
ข้อมูลอ้างอิง
- ETDA Digital Economy Report
- World Bank Digital Thailand Overview
- สำนักงานสถิติแห่งชาติ (รายงานโครงสร้าง GDP ปีล่าสุด)
